PLG-maakonderwijs (Sprong-STEM-Utrecht) – 26-1-2022

Bijeenkomst PLG maakonderwijs 26-1-2022. Onderdeel van het Sprong STEM Utrecht

Op deze 26 januari zijn we te gast bij de Hogeschool Utrecht (pabo). Het is inspirerend om te zien dat de verschillende doelgroepen elkaar vinden in deze PLG: leerkrachten/schoolleiders basisonderwijs, pabo-docenten en onderzoekers. Twee invalshoeken en een discussie over maakonderwijs.

Zie ook Padlet maakonderwijs.

Beeldend, een les uit de pabo

Gerard Braakhuis

Beeldende probleemstelling: maak een eigen voertuig a la Madmax (‘agressief voertuig’), op basis van dit: Werkblad Vervoer vroeger en nu – Maak een ‘agressief’ voertuig. Om inspiratie op te doen kun je eerst naar deze trailer van MadMax kijken:

We bespreken het werkblad (komt in een boekje waarin leerlingen in principe zelfstandig kunnen werken). Gerard werkt met deze opdracht in de opleiding. In de discussie (wat dit met (maak)onderwijs te maken heeft) komen de volgende suggesties naar boven:

• Bewegingsconstructie – experimenteer hoe je dit ‘bewegend’ krijgt. ‘Uitproberen om het uitproberen’. Alternatieve vormen van voortstuwing en beweging
• Biomimicry. Wat kunnen we van dieren leren?
• Onderzoek naar materialen
• Een activiteit over meerdere lessen
• Ook voor het jonge kind valt hier iets te beleven: lijnen tekenen
• Maak een presentatie met stop motion

Na deze brainstorm laat Gerard nog even wat achtergrond-didactiek zien o.a. dit cirkelmodel van beeldende vorming.

De conclusie van dit stuk van de middag is dat we de ‘A’ van ‘STEAM’ toch maar vaak in het woord STEM mogen opnemen, omdat dit vooral op het punt van betekenisverlening van de handelingen van de kinderen veel kan bijdragen, en dat is ook belangrijk in Maak-onderwijs.

Techniek, een les uit de pabo

Geertje Damstra

Uit het STO-project in A’foort laat zij zien hoe er samengewerkt wordt tussen basis- en voortgezet onderwijs. De structuur van een samenwerking is dan bijv.: Les 1 op de basisschool, twee lessen in het technieklokaal vmbo, en dan de afsluiting weer op de basisschool (met ouders er bij, als het gaat om presentaties).

Inhoudelijk gaat het in dit voorbeeld om ‘Drijven en zinken, experimenteren met materialen’:

• Drijven en Zinken powerpoint
• Drijven en Zinken werkblad

Maak een boot die een overbrugging maakt van 10 meter. Er is een werkblad die het tekenen van een ontwerp stimuleert (zie werkblad).

We bespreken deze opdracht in het kader van maakonderwijs:

• Er kan meer betekenis gegeven worden aan het maakproces van het bootje.
• vorm en functie van het bootje zullen de route bepalen van het ontwerpproces (aandrijving, geschiedenis)
• je kunt rekenen/wiskunde gebruiken bij het testen (hoeveel knikkers).
• Starten met een beeldrijke start (film, een verhaal, pakjesboot van sinterklaas). Huwelijksschip, zeecontainers.
• Verhoudingen en schaal (rekenen) passen goed bij deze opdracht.
• Hoe krijgen jonge kinderen ervaring met het materiaal. De rol van het maken van een schets is bij jonge kinderen anders.
• Het zou fijn zijn als de opdracht met groep 6/7 zou kunnen.
• Het doet denken aan: Gijsel, M., & Smit, J. (2014). Een experiment met ‘drijven’ en ‘zinken’
• Maak er een samenwerkingsopdracht van. En je maakt er een presentatie bij.

Afsluitend (terug- en vooruitblik)

• Deze reflectie op maakonderwijs vanuit beeldend en techniek was rijk en stimulerend: voor de betrokken scholen (po en vmbo), voor de pabo en de overigen
• Jeppe (STO-Utrecht, X11) en Vincent komen met een voorstel om scholen po-vmbo die dicht bij elkaar liggen meer met elkaar te laten samenwerken (dit ihkv van STO en Po partnerschap regio utrecht
• We willen volgende keer graag bij Klimroos (meekijken in de buitencirkel tijdens een ontwerpsessie) of bij Kindcentrum Rijnvliet (die weer verder zijn) langs, dit gaan we plannen (april a.s.?)
• dit gaan we plannen

Achtergronden en Verwijzingen

• Gijsel, M., & Smit, J. (2014). Een experiment met ‘drijven’ en ‘zinken’. Taalgericht onderwijs Wetenschap & Techniek. Les. Tijdschrift voor NT2 en taal in het onderwijs(Maart 2015), 8-11.
• Jonker, V. and Wijers, M. (2016). Onderzoeken in de rekenles (PDF). Den Haag: Platform Beta Techniek.
• Kotte, K. (2017). Denkkader cultuureducatie
• Kraaij, D. (2015). Onderzoekend en ontwerpend leren Wageningen: Wetenschapsknooppunt WUR.
• SLO (2020). Inhoudslijn verschijnselen natuur&techniek OJW (po)
• SLO (2020). Beeldende vorming – inhoudslijn.

Voorstelrondje (er zijn enkele gasten, vandaar)